मेंदूच्या बाह्य आवरणाखाली असलेल्या पृष्ठभागावरचा मोठा आणि वारंवार होणारा ब्लड क्लॉट शस्त्रक्रियेशिवाय काढून टाकला
एक अभिनव प्रक्रिया एंडोव्हस्कुलर एम्बोलायझेशन ऑफ मिडल मेनिन्जियल आर्टरी
नागपूर : वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूर ही काळजी आणि नाविन्यपूर्ण परंपरा असलेली एक आघाडीची आरोग्य सेवा प्रदाता आहे ज्यामुळे हे हॉस्पिटल मध्य भारतातील रूग्णांसाठी वरदान ठरते. गंभीर रुग्णांना हाताळणाऱ्या वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूरने मोठी शस्त्रक्रिया टाळून आणखी एका गंभीर आजारी रूग्णावर यशस्वी शस्त्रक्रिया केली.
श्रीमती (एक्स) 70 वर्षांच्या महिला रुग्णाला मागील तीन महिन्यांपासून उजव्या हाताची कार्ये हळूहळू बिघडल्यामुळे, स्वत: कपडे घालणे, खाणे यासारख्या दैनंदिन क्रिया न करता येण्याच्या त्रासामुळे हॉस्पिटल मध्ये आणले होते.
त्या त्यांच्या बहुतेक कामांसाठी डाव्या हाताचा वापर करत होत्या. 1 महिन्यापासून, त्यांना बोलताना योग्य शब्द शोधण्यात अडचण येत होती आणि चालताना त्यांचा उजवा हात अनैच्छिकपणे मागे जात होता आणि वर जात होता . घर साफ करताना पायऱ्यांवरून खाली पडल्या होत्या पण त्यांना कोणतीही स्पष्ट बाह्य दुखापत किंवा त्या बेशुद्ध झाल्या नव्हत्या.
तपासल्यानंतर असे लक्षात आले कि त्यांना एलियन लिम्ब फिनॉमेनॉन सह साध्या क्रिया करण्यामध्ये , ज्याला आयडीओमोटर ऍप्रॅक्सिया असे म्हणतात ज्यामध्ये वेळ, अनुक्रम आणि हावभावाच्या हालचालींचा समन्वय साधण्याची अक्षमता होती. कॉर्टिको-बेसल सिंड्रोम (अशी स्थिती ज्यामुळे हालचाल, भाषा कौशल्य किंवा दोन्हीमध्ये बदल होतात) सूचित करणारा नॉमिनल असेफिया (मेंदूच्या नुकसानीमुळे भाषा क्षमता कमी होणे) हे दिसून आले. डॉ. अमित भट्टी यांनी एमआरआयसाठी सुचविले आणि मेंदूच्या एमआरआयमध्ये क्रॉनिक सबड्युरल हेमेटोमा (सामान्य माणसाच्या दृष्टीने- हे मेंदू आणि कवटीच्या दरम्यान रक्तस्त्राव आहे ) वर एक मोठा डावा तीव्र फ्रंटो-टेम्पोरो-पॅरिएटल दिसून आला.त्या जागृत असताना त्यांच्यावर हेमेटोमाचे बुर होल इव्हॅक्युएशन, रक्तस्त्राव काढून टाकण्याची प्रक्रिया करण्यात आली. शस्त्रक्रियेनंतर ४८ तासांत त्यांची कमतरता पूर्णपणे बरी झाली आणि त्यांना डिस्चार्ज देण्यात आला.
15 दिवसांनंतर त्यांना मळमळ आणि डोकेदुखीची तक्रार सुरू झाली आणि मेंदूच्या सीटी स्कॅन मध्ये पुन्हा सबड्युरल हेमेटोमा ( मेंदू आणि कवटीच्या दरम्यान रक्तस्त्राव) झाल्याचे दिसून आले. सामान्य ऍनेस्थेसिया अंतर्गत संपूर्ण मेम्ब्रेनेक्टॉमी हा पर्याय होता. क्रॉनिक सबड्युरल हेमेटोमा (सीएसडीएच) ही एक सामान्य विकृती आहे जी सामान्यतः वृद्धांना प्रभावित करते. रूग्ण वयस्कर होता आणि त्याला इतर अनेक आजार होते, डॉ. अमित भट्टी यांच्याकडे मिडल मेनिन्जियल आर्टरी (एमएमए) एम्बोलायझेशनचा पर्याय होता आणि तो त्यांनी केला . एमएमए एम्बोलायझेशन लोकल ऍनेस्थेसिया देऊन केले गेले आणि रुग्णाची डोकेदुखी 24 तासांनंतर कमी झाली. मोठ्या शस्त्रक्रियेशिवाय उपचार ही एक अनोखी केस होती.
मोठी शस्त्रक्रिया न करता , मिडल मेनिन्जियल आर्टरी एम्बोलायझेशन (एमएमए) ही प्रक्रिया हाताच्या किंवा पायाच्या लहान धमनीद्वारे केली जाते. मोठ्या शस्त्रक्रियेमध्ये मेंदू उघडणे समाविष्ट असते जे वृद्ध अशक्त रुग्णांमध्ये धोकादायक असू शकते आणि लक्षणीय विकृती होऊ शकते . डॉ. अमित भट्टी यांनी त्यांच्या कौशल्याने रुग्णाला मोठी शस्त्रक्रिया होण्यापासून वाचवले आणि तेही केवळ २४ तास रुग्णालयात राहून आणि खुल्या शस्त्रक्रियेच्या खर्चाच्या 1/3 खर्चात उपचार केले.
डॉ. अमित भट्टी हे एम. डी.डी.एम. (न्यूरो) डी. एन. बी (न्यूरो) एफआयएनएस (इंटरव्हेंशनल न्यूरोलॉजी आणि स्ट्रोक)कंसल्टंट-इंटरव्हेंशनल न्यूरोलॉजिस्ट आहेत .
पुढील 3 महिन्यांत रुग्णाचा नियमितपणे फॉलोअप घेण्यात आला आणि त्यांना कोणतीही नवीन न्यूरोलॉजिकल चिन्हे किंवा लक्षणे दिसून आली नाहीत. 3 महिन्यांनंतर त्यांच्या मेंदूच्या सीटी स्कॅन ने कोणत्याही मेमब्रेनशिवाय एसडीएच चे जवळजवळ पूर्ण निरसन झालेले दाखवले. अशा प्रकारे, एंडोव्हस्कुलर मार्गाचा वापर करून एमएमए एम्बोलायझेशन केले जाते, म्हणजे कॅथेटर नावाच्या लांब, पातळ नळ्या वापरून तुमच्या शरीरावर उपचार केले जातात. कॅथेटर मांडीचा सांधा किंवा हाताच्या लहान चीरांमध्ये घातले जातात, आणि रक्तवाहिन्यांद्वारे निर्देशित केले जाते. हे उपचार वृद्ध रूग्णांसाठी आणि अँटीथ्रोम्बोटिक थेरपीच्या रूग्णांसाठी आणि मुख्य हृदय किंवा प्रणालीगत रोग असलेल्या रूग्णांसाठी एक पर्याय असू शकतात (उदा. उच्च रक्तदाब, इन्फ्लूएन्झा) जे , अन्यथा खुल्या क्रॅनिओटॉमीसाठी (कवटीचा एक भाग शस्त्रक्रियेने काढून टाकणे) आणि सामान्य ऍनेस्थेसिया ,यासाठी खूप उच्च जोखमीचे उमेदवार असू शकतात.
श्री अभिनंदन दस्तेनवार सेंटर हेड वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूर म्हणाले, “वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूरकडे अशी तज्ज्ञ आणि विशेषज्ञ डॉक्टरांची टीम आहे याचा आम्हाला अभिमान वाटतो. सामान्य माणसाच्या मदतीसाठी आणि ते परिश्रमपूर्वक करण्यासाठी आम्ही सदैव तत्पर असतो.”