प्रौढ लसीकरण तुमच्या जीवन चक्रात महत्त्वाची भूमिका बजावते
-तुमच्या आयुष्यात प्रौढ लसीकरणाची महत्त्वाची भूमिका
डॉ. अश्विनी तायडे, इन्फेक्शन स्पेशलिस्ट
नागपूर, 14 फेब्रुवारी 2024 – वोक्हार्ट हॉस्पिटल, नागपूर नेहमी लोकांच्या जीवनाचा विचार करते. या आरोग्य सेवा गटासाठी, रुग्ण हे त्यांचे प्राधान्य आहे. वोक्हार्ट हॉस्पिटल, नागपूर नियमितपणे मोहिमेद्वारे किंवा कार्यक्रमांद्वारे जागरूकता निर्माण करते किंवा कोणत्याही संसर्गाबद्दल माहिती प्रदान करते. नुकतेच डॉ. अश्विनी तायडे, संसर्ग विशेषज्ञ, वोक्हार्ट हॉस्पिटल, नागपूर, यांनी प्रौढांचे लसीकरण आणि त्यांचे फायदे याबद्दल स्पष्टीकरण देताना सांगितले की, “प्रौढ लसीकरण म्हणजे बालपण, किशोरावस्था, प्रौढत्व आणि वृद्धावस्थेतील व्यक्तींना लसीकरण करणे”. लसीकरण हा प्रतिबंधात्मक आरोग्य सेवेचा एक आधारस्तंभ आहे, जो संसर्गजन्य रोगांपासून संरक्षण प्रदान करतो ज्यामुळे व्यक्ती आणि समाजासाठी गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
याशिवाय प्रौढ लसीकरणाच्या फायद्यांबाबतही त्यांनी अधिक माहिती दिली. इन्फ्लूएंझा, न्यूमोनिया आणि शिंगल्स यांसारख्या गंभीर आजारांना प्रतिबंध करण्यासाठी प्रौढ लसीकरण महत्त्वाची भूमिका बजावते, जे विशेषतः प्राणघातक असू शकतात. लोकसंख्येचा एक महत्त्वाचा भाग लसीकरण झाला आहे याची खात्री करून, आम्ही सामूहिक प्रतिकारशक्ती निर्माण करतो आणि जे अधिक असुरक्षित असू शकतात, जसे की वृद्ध किंवा तडजोड प्रतिकारशक्ती असलेल्यांचे संरक्षण करतो. कोविड नंतर, बालरोग लसीकरण वेळापत्रकात व्यत्यय किंवा अपूर्णतेमुळे डोक्याची प्रतिकारशक्ती कमी झाली आहे आणि आम्ही प्रौढांमध्ये चिकन पॉक्स आणि गालगुंड यासारख्या संक्रमणांमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ पाहिली. लहान मुलांना लसीकरण करणे अधिक महत्त्वाचे आहे, परंतु प्रौढांना देखील या संक्रमणांपासून स्वतःचे संरक्षण करणे आवश्यक आहे ज्यामुळे प्रौढांमध्ये मोठ्या समस्या उद्भवू शकतात.
लसीकरण टाळता येण्याजोग्या रोगांवर उपचार करण्याशी संबंधित आर्थिक भार कमी करण्यास मदत करते. ही एक किफायतशीर रणनीती आहे जी केवळ जीव वाचवत नाही तर आरोग्य सेवा प्रणालीवरील ताण कमी करते. लसीकरणामुळे आरोग्य अधिक चांगले होऊ शकते
समाजासाठी उत्पादक योगदान जे एखाद्या व्यक्तीच्या कार्य करण्याच्या आणि परिपूर्ण जीवन जगण्याच्या क्षमतेवर परिणाम करू शकतात.
वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूरचे केंद्र प्रमुख श्री अभिनंदन दस्तेनवार म्हणाले, “आम्ही नेहमीच आमच्या रुग्णांना प्रथम स्थान दिले आहे आणि विविध उपक्रमांद्वारे जगभरात जनजागृती केली आहे. जेव्हा आम्ही सर्वसामान्यांना परवडणाऱ्या किमतीत सेवा देतो, तेव्हा आम्हाला आनंद होतो आणि हेच आहे. वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूरचे वैशिष्ट्य. मी आमच्या डॉक्टरांचे आणि वोक्हार्ट हॉस्पिटल्स नागपूरच्या संपूर्ण टीमचे आभार मानतो.
प्रौढ लसींबद्दल काही गैरसमज आहेत जसे की “मला लहानपणी लसीकरण करण्यात आले होते, त्यामुळे मी नेहमीच असुरक्षित असतो.” परंतु वास्तव हे आहे की बालपणातील लसींपासून प्रतिकारशक्ती कालांतराने कमी होऊ शकते आणि नवीन जोखीम उद्भवू शकतात. पुरेसा संरक्षण राखण्यासाठी बूस्टर शॉट्स अनेकदा आवश्यक असतात. इतर काही गैरसमज पुढीलप्रमाणे आहेत.
“लसींमुळे ते रोग होऊ शकतात जे त्यांना प्रतिबंधित करायचे आहेत.”
वास्तविकता: लसींमध्ये रोगजनकांचे कमकुवत किंवा निष्क्रिय प्रकार असतात, ज्यामुळे ते रोग होऊ शकत नाहीत. रोगाच्या संभाव्य तीव्रतेच्या तुलनेत प्रतिकूल प्रतिक्रिया सामान्यतः सौम्य आणि तात्पुरत्या असतात.
“मी निरोगी आहे, त्यामुळे मला लसींची गरज नाही.”
वास्तविकता: निरोगी व्यक्तीलाही या आजाराची लागण होऊन रोग पसरू शकतो. लसीकरण केवळ व्यक्तीचे संरक्षण करत नाही तर समाजाच्या कल्याणासाठी देखील योगदान देते.
“नैसर्गिक प्रतिकारशक्ती ही लस-प्रेरित प्रतिकारशक्तीपेक्षा चांगली आहे.”
वास्तविकता: नैसर्गिक संसर्गामुळे मृत्यूसह गंभीर परिणाम होऊ शकतात. लस वास्तविक रोगाशी संबंधित जोखमींशिवाय प्रतिकारशक्ती विकसित करण्याचा सुरक्षित मार्ग प्रदान करतात.
प्रौढ लसीकरणाचे अनेक प्रकार आहेत जसे की इन्फ्लूएंझा लस, न्यूमोकोकल लस, शिंगल्स लस, टिटॅनस, डिप्थीरिया, पेर्ट्युसिस (टीडीएपी) लस, मानवी पॅपिलोमाव्हायरस (एचपीव्ही) लस. हंगामी फ्लूपासून संरक्षण करण्यासाठी दरवर्षी इन्फ्लूएंझा लसीची शिफारस केली जाते, विशेषत: वृद्ध लोकांसाठी आणि दीर्घकालीन आरोग्य समस्या असलेल्यांसाठी महत्त्वाची. न्यूमोकोकल लस न्यूमोनियापासून संरक्षण करते, संभाव्य जीवघेणा संसर्ग, आणि विशेषतः ज्येष्ठ नागरिक आणि कमकुवत प्रतिकारशक्ती असलेल्या व्यक्तींसाठी महत्त्वपूर्ण आहे. शिंगल्स लस व्हेरिसेला-झोस्टर विषाणू पुन्हा सक्रिय होण्यापासून संरक्षण करते, शिंगल्स नावाच्या वेदनादायक स्थितीस प्रतिबंध करते. टिटॅनस, डिप्थीरिया, पेर्ट्युसिस (Tdap) लस टिटॅनस, डिप्थीरिया आणि पेर्ट्युसिस विरूद्ध प्रतिकारशक्ती सुनिश्चित करते, जे प्रौढांसाठी महत्वाचे आहे आणि विशेषतः गर्भधारणेदरम्यान लसीकरणाची शिफारस केली जाते. ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरस (HPV) लस विशिष्ट प्रकारच्या HPV पासून संरक्षण करते ज्यामुळे विविध कर्करोग होऊ शकतात, याची शिफारस 26 वर्षांपर्यंतच्या पुरुषांसाठी आणि 40 वर्षांपर्यंतच्या महिलांसाठी केली जाते.
शेवटी, प्रौढ लसीकरण हा सार्वजनिक आरोग्याचा एक महत्त्वाचा घटक आहे, जो रोग प्रतिबंधक, एकंदर कल्याण आणि आपल्या समुदायांच्या लवचिकतेमध्ये योगदान देतो. गैरसमज दूर करून आणि लसीकरणाचे फायदे आत्मसात करून, आपण एकत्रितपणे निरोगी आणि अधिक लवचिक समाजासाठी प्रयत्न करू शकतो. आयुष्यभर शिफारस केलेल्या लसींबद्दल अपडेट राहून आपण आपल्या आरोग्याला आणि आपल्या सभोवतालच्या लोकांच्या आरोग्याला प्राधान्य देऊ या.